Bij de naam Gerald Vanenburg kom je bijna automatisch uit bij het jaartal 1988. De creatieve speler uit Utrecht was dertig jaar geleden één van de basisspelers van het Nederlands elftal tijdens het gewonnen EK in West-Duitsland. In dat jaar werden ook alle prijzen, inclusief de Europacup 1, met PSV veroverd. In totaal won Vanenburg met Ajax en PSV liefst acht keer het landskampioenschap en vijf keer de KNVB-beker. Daarnaast speelde Geraldinho, van 5 maart 1964, voor FC Utrecht en in het buitenland voor Jubilo Iwata (Japan), AS Cannes en 1860 München. Na een korte carrière als trainer richt Vanenburg zich tegenwoordig op hele andere zaken. De veertigvoudig internationaal heeft een grote passie voor Afrika en wilde dieren. ‘Met zijn zwager, die daar al jaren woont, beheer ik een private lodge in Zuid- Afrika op 45 á 60 minuten van Johannesburg. We kunnen onze gasten daar een unieke Afrika-ervaring bieden.’
De liefde voor dit continent is al ontstaan tijdens zijn actieve carrière en zit diep, zo blijkt deze donderdagmorgen op de redactie van 433 Magazine. Met groot enthousiasme toont Vanenburg foto’s van gnoes, springbokken en antilopen die over zijn eigen terrein lopen. Tv-zender Fox wijde er zelfs een hele documentaire aan. ‘Ik vind Afrika echt prachtig. De mensen zijn ook heel gastvrij. Ik voel me er echt op mijn gemak. Er heerst rust, maar je kunt zeker ook de drukte opzoeken.’ Zijn passie voor Afrika en dieren breng Vanenburg graag ook op anderen over.
Het gebied waar de lodge staat, is ongeveer zo groot als tweeduizend voetbalvelden. Bijna alle wilde dieren die je tegen zou kunnen komen in Afrika heeft de oud-middenvelder in zijn bezit. Bovendien zijn de zogenaamde ‘Big Five’ (de olifant, de neushoorn, de luipaard, de leeuw en de buffel, red.) op een steenworp afstand te vinden. ‘Als je bij ons ’s avonds buiten de lodge zit, hoor je de leeuwen die op een kilometer of drie van je vandaan zijn. Dat maakt het uniek. We ontvangen de meest uiteenlopend gasten. Zo zijn er bijvoorbeeld regelmatig natuurfotografen, maar we hebben ook een dierenarts in dienst. We kunnen studenten een unieke stageplaats bieden.’ Zo nu en dan wordt er door Vanenburg zeker ook een balletje getrapt met de plaatselijke jeugd.
Het voetbal volgt Vanenburg zeker nog. Het is niet zo dat hij ieder weekend in het stadion zit wanneer hij in Nederland is. Een duidelijke voorkeur voor Ajax of PSV heeft hij niet. Ajax speelt leuk en attractief voetbal, maar PSV haalt een hoger rendement. Over Ronald Koeman als trainer, met wie hij tijdens zijn actieve carrière lief en leed deelde, is hij best enthousiast en talent in Nederland is er zeker nog voldoende. ‘Een wedstrijd zoals laatste tegen Portugal geeft zeker hoop op betere tijden. Spelers als Georginio Wijnaldum, Memphis Depay en ook Justin Kluivert brengen de nodige creativiteit mee. Dat zijn types waar ik graag naar kijk. Het is nu de kunst om er een elftal van te maken. Je hebt als coach soms ook een beetje geluk nodig met de resultaten. Het gaat tegenwoordig allemaal zo snel. Bij een paar nederlagen is het voor iedere trainer snel gebeurd. Ook maken spelers veel sneller de stap naar het buitenland, waardoor je als trainer minder tijd hebt om aan een team te bouwen.’ De generatie 1988 is nog steeds het enige Nederlandse elftal dat een titel pakte en dat kan nog best een tijdje zo blijven. Toch hoopt Vanenburg dat er ooit opvolgers komen. Aan Rinus Michels, destijds de coach, heeft hij mooie herinneringen. ‘Een man met een unieke uitstraling, maar zeker niet zo’n harde man zoals hij op de buitenwereld over kwam. Voor ons als spelers was dat echt heel anders. Ik speelde ook altijd met vaste noppen. Bij het langslopen zij hij een keer ik hoop dat je niet uitglijdt vandaag. Nee, dat hoop ik ook niet, antwoordde ik.
Japan
Een bijzondere periode in zijn loopbaan, waarvan hij zeker als mens ook een hoop heeft geleerd, was die in Japan. Van 1993 tot en 1996 was Vanenburg drieënhalf jaar actief in het land van de rijzende zon. ‘In het begin had ik zeker moeilijk met de cultuur en dacht ik echt: hoe moet ik hier doorheen komen. Japanners zijn als je ze wat langer kent echt erg vriendelijk en er is veel respect. Als ik in de winkelstraat liep, kreeg ik bijvoorbeeld gratis meloen aangeboden. Die zijn daar harstikke duur, maar er wordt wel verwacht dat je het aanneemt. Bij mijn vertrek stonden er ook honderden mensen op het station te huilen. Heel bijzonder om mee te maken.’
En dan was er ook de gevoelige overstap van Ajax, waar hij twee keer gekozen was tot speler van het jaar, naar PSV. Vanenburg erkent dat hij de impact destijds onderschatte. Achteraf was het denk ik verstandiger geweest om toen van Ajax naar het buitenland te gaan.
Het is al weer een aantal jaren geleden dat Vanenburg actief was in de voetballerij als trainer. Een terugkeer sluit hij zeker niet uit. De Utrechter heeft ook zeker zijn ideeën over hoe het beter kan met de opleiding van talent. ‘In mijn beleving is het allemaal veel te gestructureerd. Er is niet één trainer die zegt, probeer maar vier man te passeren. Hoe kom je er dan achter of dit misschien een individuele kwaliteit is? Ook kun je meer specifieke situaties creëren. Bijvoorbeeld een back die tien tot vijftien keer achter elkaar een duel aangaat met een buitenspeler. Daar leren ze allebei ontzettend veel van. Hoe vaak ziet je niet dat een back op dat moment in een wedstrijd een belachelijke keuze maakt door aan de buitenkant te dekken? Door dit meer te implementeren in de training kan daar beter op worden ingespeeld.’
In het kort
Voetbalcarrière
Carrière in de voetballerij:
Seizoen
1980–1986 Ajax
1986–1993 PSV
1993–1996 Jubilo Iwata (Japan)
1997 FC Utrecht
1997–1998 AS Cannes (Frankrijk)
1998-2000 TSV 1860 München (Duitsland).
Interlands
1982–1992 42 interlands en 1 doelpunt.
Getrainde clubs
2000-2005 jeugdtrainer PSV
2004 TSV 1860 München
2006-2007 Helmond Sport
2008 FC Eindhoven
2008 Willem II (veldtrainer).