Profs

Joost van Aken op zijn plek bij Heerenveen

‘Er valt nog veel te leren in het hoge noorden’

Hij voetbalt er al weer vijf jaar en met veel plezier. En als het aan hem ligt, blijft hij er nog wel even. Omdat hij er nog veel beter kan worden, zegt de verdediger die onder andere via S.V. Hoofddorp het hoge noorden heeft bereikt. Zijn naam is Joost van Aken en zijn voertaal is en blijft Nederlands. Een gesprek met hem in het sponsorhome van het blauwwitte stadion. Nog elke keer dat hij daar de grasmat betreedt, krijgt hij kippenvel.

We kijken naar zijn voetbalcarrière waarin twee keer Haarlem voorkomt en we leggen hem een groot aantal begrippen voor waarop hij mag reageren. En zo ontstaat een beeld van een jonge voetballer die de persoonlijke duels liever mijdt, maar die ook bijna de hele dag bezig is met volksport nummer één. En die een opvallende schoenmaat heeft bij een lengte van 1.93 meter. En oh ja, hij is linksbenig.

Het eerste balcontact

‘Dat was al heel jong, zoals het eigenlijk bij iedereen gaat. Gewoon op straat dus. Mijn vader was actief als trainer, maar ik kan mij niet herinneren dat ik van hem moest gaan voetballen. Ik ging wel heel vaak met hem mee, lekker tegen een balletje trappen. En trouwens, er was niet veel anders in Vogelenzang. Het was voetbal of tennis.
Toen bleek dat ik talent had en er scouts voor mij langs de lijn gingen staan, heeft mijn vader er wel meer aandacht aan besteed. Altijd in positieve zin. Thuis was voetbal een veelbesproken onderwerp, maar niet het enige. Zelf ben ik, tussen het studeren door, nog steeds heel veel bezig met voetbal. Moet ook volgens mij, zeker op dit niveau.
Ik begon dus bij Vogelenzang, daarna werd het Hoofddorp, Haarlem, Ajax, weer Haarlem en nu dus Heerenveen. En wat daarna komt, zie ik wel.
Ik kijk in ieder geval met een goed gevoel terug op die periode, uitgezonderd een periode bij Ajax en een beetje Haarlem. Toen heb ik wel eens gedacht “als het zo moet, dan kan ik er beter mee stoppen”. Mijn vader zei toen tegen mij in de auto “als jij dat vindt, dan is dat zo.”

Talent

‘Moeilijk om dat van jezelf te zeggen. Maar ik denk dat ik wel talent had. Ze kwamen toch kijken vanuit Haarlem en AZ. Het werd de Haarlem-voetbalschool want daar had ik een beter gevoel bij.’
Lengte
Daarna volgde Ajax. Een periode met twee gevoelens. Echt top en niet leuk. Die laatste heeft alles te maken met zijn huidige lengte van 1.93 meter. Want in de periode Ajax schiet hij de hoogte in. Zijn lichaam kan die groeispurt gewoon niet aan. Gevolg: veel pijn en slecht voetballen. Hij doet een stapje terug naar Haarlem. De groeipijn is er dan nog steeds. De trainer stelt hem niet op.
‘Daar baalde ik enorm van. Ik wilde voetballen. Maar de snelheid was er uit. Ik leek soms wel een vrachtwagen, zo langzaam kwam ik op gang.’ Door keihard te werken kwam hij er weer bovenop.
Het failliet van HFC Haarlem werd zijn geluk. Hij mocht – gratis – naar het hoge noorden: naar sc Heerenveen.

Gastgezin

Elke dag heen en weer rijden was geen optie, dus een gastgezin en elk weekend thuis.
‘Ik zal het anderen niet afraden, want ik heb zelf een leuke tijd gehad. Natuurlijk, er waren wel eens minder leuke momenten, maar je moet niet vergeten – ik wist dat ik voor het voetbal hier heen ging. En eerlijk – ik had het niet beter kunnen treffen. Dit is mijn tweede familie geworden. Mijn moeder had er meer moeite mee.’
Nummer 14
Hij startte met het nummer 34, maar draagt nu 14 op zijn rug. Voor half Nederland hét nummer 14. ‘Nee, dat doet mij niets. Het is een nummer. Hier bij Heerenveen hebben ze dat niet zo, die sentimenten met 14.’

Taal

‘Welke taal ik spreek? Nederlands. Mij zal je geen Fries horen praten. Dat gaat niet lukken. Ik versta het wel, door het gastgezin. Maar praten is toch wat anders. In de kleedkamer hoor je het trouwens ook nauwelijks, want er zitten geen echte Friezen in de ploeg.’

Stadions

Het stadion van Heerenveen vindt hij nog steeds mooi. Altijd vol, elke wedstrijd weer kippenvel als hij het veld oploopt. Zeker als massaal het eigen volkslied wordt gezongen.
‘Maar de Kuip is ook indrukwekkend. Terugkomen in de Arena is leuk. Cambuur is echt een gekkenhuis. Prachtig zo’n derby. Die leeft hier echt. Bij de training voor die wedstrijd staan hier duizend man te kijken.’

Onderweg

Voetballen in het hoge noorden betekent bijna altijd veel kilometers maken. De reistijd kan wel oplopen tot 2,5 uur.
‘We gaan wel eens onderweg eten. Ik heb vaak mijn koptelefoon op, luisteren naar muziek of een serietje kijken. En er wordt wel eens gekaart. De terugweg kan wel heel anders worden, zeker als je verloren hebt. Dan is het wat minder leuk.’

Focussen

‘Ik heb eigenlijk tijdens een wedstrijd nooit moeite om bij de les te blijven. Dat moet je trouwens al voor de wedstrijd zijn. Ik heb daar mijn eigen methode voor. Soms is het de aanvoerder die ons scherp zet. We zijn nog een jonge ploeg, we moeten nog leren om elkaar scherp te zetten.’

Tegenstanders

Sommige aanvallers zoeken bewust het contact met de verdediger, anderen proberen die juist te vermijden.
‘Aanvallers die contact zoeken, die heb ik liever niet. Zo’n Cazim-Richards van Feyenoord bijvoorbeeld. Dan liever De Leeuw van Groningen. Die voetbalt slim. En het maakt uit of ze links- of rechtsbenig zijn.’

Sterk/zwak

‘Ik heb een redelijk goed overzicht en inzicht. Een goede traptechniek. Sterk in de kopduels al kan dat nog beter. Dat geldt ook voor de fysieke duels, maar dat komt door mijn gewicht. Ik vind Sergio Ramos een prima verdediger. Zo wil ik wel zijn.’
Daarvoor is hij hard aan het werk, op het veld en in het krachthonk. ‘Het sprinten en snel draaien, dat gaat wel goed. Ik moet nog wel wat langer blijven staan. Nu kies ik nog te snel voor een sliding.’

Zelf leren

‘Spelen bij Heerenveen is een ervaring op zich. Ik heb hier al heel veel geleerd, maar het kan altijd beter. Bijvoorbeeld het herkennen van spelsituaties. Ik moet daar nóg sneller op kunnen reageren. Dat leer je door vaak te spelen en dat kan hier. Wat mij betreft wil ik hier nog wel even blijven (zijn contract loopt af in 2016, red.). En als ik al weg ga, dan eerst maar eens in Nederland hogerop. Bij de keus wordt sfeer heel belangrijk. Die nieuwe club moet wel bij mij passen. Het gaat mij niet om het geld.’

Anderen leren

Wat kan hij, op basis van zijn huidige ervaring, nu al doorgeven.
‘Je moet echt het gevoel hebben “dit wil ik bereiken” en dan moet je er ook voor de volle 100 procent voor gaan. Want het gaat niet vanzelf, kijk maar naar mij. Ik heb ook moeten leren om om te gaan met tegenslag. Dat was niet leuk, maar ik ben er wel sterker door geworden.’
Zelf heeft Joost nooit gerookt. Een keertje uitgaan deed hij wel. Een drankje zelden en alleen voor de gezelligheid.
‘Het klink misschien wat vreemd, maar wat ik graag wil meegeven: geniet er van. Want zo reëel moet je wel zijn - niet iedereen zal de top halen. En als jou dat overkomt, dan heb je tenminste niet het gevoel dat je je leven hebt weggegooid. En je weet dat je er alles voor gedaan hebt.’

Veilig scouten

Joost is door heel wat scouts bekeken en hij heeft ze ook zelf wel gezien. Hij kan zich geen nare ervaringen herinneren. Ze hebben zich altijd netjes bij de club en mijn ouders gemeld. Zoals het dus hoort. ‘Er zijn wel zaakwaarnemers geweest die zich rechtstreeks tot mij wendde. Niet echt netjes dus. Maar ik weet nu wel hoe ik daar mee om moet gaan.’