Profs

Gerard van der Lem - altijd onderweg

Bij voetballers, zeker als het om topvoetballers gaat, kijken we niet vreemd op zodra zij middels een transfer de overstap maken van de ene naar de andere club om zich zodoende sportief en/of financieel te verbeteren. Maar trainers en assistent-trainers zijn ook niet altijd honkvast.
Een fraai voorbeeld daarvan is Gerard van der Lem. Op dit moment (tweede week van mei 2014) is hij nog zonder club, maar weet hij wel dat er nog mogelijkheden zijn om weer aan de slag te gaan. Als mentor of een soortgelijke functie. Namen kan en wil hij niet noemen – eerst zeker weten of het doorgaat en dan kan hij altijd nog wereldkundig maken wat zijn misschien wel laatste voetbaltrucje wordt. Tot die tijd gebruikt hij zijn vrije tijd om om zich heen te kijken, lekker te fietsen, te genieten van zijn kleinkinderen (‘lekker opa spelen’, zegt hij zelf) of te genieten van het appartement in Spanje.

Voetbalplezier

Maar er is ook tijd voor terugkijken en dat ziet hij een lange reeks van voetbalclubs waar hij gevoetbald heeft, of waar hij als (assistent-)trainer actief is geweest. Daarbij ging het volgens de geboren Amsterdammer altijd om voetbalplezier en, hoe vreemd het ook klinkt, niet per se om er financieel beter van te worden. Met plezier naar je werk gaan, met plezier spelers nog meer techniek en tactisch inzicht bij brengen, met spelers praten over thuis en hun toekomst, de tijd nemen voor iemand. Daar is het bij hem altijd om gegaan.
‘Als ik terugkijk op mijn voetbalcarrière, dan kijk ik daar met bijzonder plezier op terug. Er zijn heel veel hoogtepunten geweest zoals kampioenschappen en gewonnen bekerfinales, ik heb voetbaltalenten groot zien worden, ik heb fantastische trainers meegemaakt, stuk voor stuk persoonlijkheden waar ik veel van geleerd heb. En zij ook van mij overigens’, laat hij met een ondeugende blik weten.
‘Ik kom nog steeds heel veel spelers en trainers tegen en ik krijg nog steeds van iedereen een hand. Dat zegt toch genoeg, lijkt mij.’

Sterren

Dat zijn leven hem dit zou opleveren, daar had hij totaal geen idee van toen hij op 10-jarige leeftijd begon bij Ajax. Dat was toen ook de leeftijd dat je lid kon worden van een vereniging, weet hij zich nog te herinneren. ‘Anders was ik misschien wel eerder bij Ajax begonnen.’
Hij bleef er zeven jaar. Met heel veel plezier. ‘Ik heb daar wel het een en ander geleerd ja’, al bleek al snel dat Gerard van der Lem niet echt een constante topper was. De ene dag speelde hij de sterren van de hemel en de ander dag speelde hij als de spreekwoordelijke krant. Maar ook tijdens de wedstrijd zelf was hij niet constant. Hij weet zich bijvoorbeeld nog te herinneren dat hij met Dick Advocaat speelde. ‘Die speelde direct achter me en als we dan de bal kwijt raakten in de voorhoede dan “vergat” ik wel eens mee te verdedigen. Dick was daar niet echt blij mee en dat liet hij dan ook duidelijk weten’.
Over de reden van zijn vertrek wil hij niet al te lang stilstaan. Hij vat het samen met ‘een conflict in de gezagsverhoudingen’. Een karaktertrek waar hij later nog wel een paar keer last van zal hebben.

Hekel aan

‘Weet je – ik heb gewoon een hekel aan mensen die onrechtvaardig zijn. Of dat nu tegen mij is of tegen iemand anders in mijn omgeving. Dat maakt voor mij niet uit. Als dat gebeurt, kan ik gewoon mijn mond niet houden. ’ Met alle gevolgen van dien, heeft hij gemerkt.
Zijn volgende club wordt Zeeburgia. Hij voetbalt er twee jaar als hij naar FC Amsterdam gaat, de club die op dat moment in het Olympisch Stadion speelt (Ajax zit dan nog in De Meer). Een prachtige omgeving met zoveel historie,maar financieel gaat het minder met de club waar Dé Stoop de touwtjes in handen heeft. Die adviseert Gerard van der Lem om naar Roda JC te gaan.
Ook hier heeft hij het sportief gezien prima naar zijn zin, maar Roda is wel heel erg ver weg van zijn jeugdvriend Nico Jansen die op dat moment bij Feyenoord speelt. En als Nico hem dan voor de zoveelste keer vraagt om alsjeblieft naar Rotterdam te komen, zwicht hij.
‘Maar dan moet ik er wel eerlijk bij zeggen – er was nog een reden.’ Want wat blijkt: Gerard van der Lem maakt kans op een plekje in het grote Oranje en dan is het wel handig als je in een topploeg speelt die wat vaker in beeld is. Jammer. Het blijft bij ‘ik zat er dicht tegen aan’.
Drie jaar speelt hij bij Feyenoord en omdat hij graag bij Nico wil blijven voetballen, slaat hij zelfs het aanbod af om naar Duitsland te gaan. Daar kan hij aan de slag in het geel/zwart van Borussia Dortmund. Na een heel korte periode bij Sparta, rondt hij zijn actieve voetbalcarrière af met vier jaar FC Utrecht.

Successen

Wat volgt is een lange periode van (assistent-)trainer zijn en in die rol gaat hij aan de slag in landen als Nederland, Griekenland, Cyprus, Turkije, Japan en Saudi Arabië. Stuk voor stuk prachtige landen, met wisselende successen.
Hij mag in ieder geval wel met diverse trainers samenwerken. Om er een paar te noemen: Louis van Gaal (AZ en Barcelona), Beenakker (het tweede van Ajax), Danny Blind (na het vertrek van Koeman), Dick Advocaat, Henk ten Cate, Mourinho (Barcelona), Bert Jacobs (Roda) en de in april 2014 overleden Boskov.
Maar hij komt ook heel veel spelers tegen die op dat moment al bekend zijn of op het punt staan bekend te worden. Hij noemt namen als John Heitinga, Urby Emanuelson, Wesley Sneijder, Rafael van der Vaart, Nigel de Jong maar ook Ronaldo en Shota Arveladze. Laatstgenoemde is actief geweest bij Ajax en AZ (onder andere in de periode Louis van Gaal en Dick Advocaat).
‘Een rijtje om trots op te zijn, toch?’